Column Dirk Van Herreweghe: Niet-Nederlands is in opmars. Wie of wat kan het tij keren?
Uit een studie van de KU Leuven -samen met het Katholiek Onderwijs Vlaanderen- bleek medio januari 2023 dat de leerprestaties van zowat ALLE leerlingen -inclusief de sterksten van de klas- in het zesde jaar blijven dalen. Blijkbaar niet enkel het lerarentekort, maar ook het gebrek aan een degelijke kennis van het Nederlands, blijkt een belangrijke factor te zijn. Dezelfde studie toonde aan dat de testscores voor Nederlands waar ‘zomerscholen’ werden georganiseerd beter dan gemiddeld scoren.
Ilse Malfroot, Vlaams volksvertegenwoordiger en Stedelijk gemeenteraadslid, ziet een meerwaarde in de organisatie van zomerscholen in ons eigenste Ninove. Niet in het minst gezien het verder gestaag aangroeien van anderstalige kinderen in onze scholen, wat ook zijn repercussies heeft op het onderwijzend personeel en de medeleerlingen.
Om die reden werd schepen van onderwijs (onafhankelijk) -Joost Arents- hierover tijdens de gemeenteraad van januari 2023 met een interpellatie bedacht.
Vorige week werden de nieuwe cijfers over de leerlingenkenmerken gepubliceerd op de website https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/onderwijsstatistieken/themas-onderwijsstatistieken/leerlingenkenmerken
Een analyse van de cijfers op het kenmerk ‘thuistaal’, dus voor leerlingen waar de thuistaal NIET het Nederlands is, toont aan dat de anders taligheid in stedelijke scholen naar een triest crescendo aan het groeien is.
Sinds 2012 ziet men stijgende cijfers. In sommige scholen is het aantal anderstalige kinderen zelfs verdrievoudigd. NU Vóór 10 jaar
BASISONDERWIJS | 2021-2022 | 2011-2012 |
Stedelijke Basisschool-Parklaan-Seringen | 53% | 18% |
GO! Basisschool De Kameleon Ninove | 51% | 29% |
Vrije Basisschool – Hartencollege Basisonderwijs Onderwijslaan | 48% | 14% |
GO! Basisschool De Wonderwijzer Meerbeke | 47% | 28% |
Vrije Basisschool – Hartencollege Basisonderwijs | 25% | 12% |
Stedelijke Basisschool – Nederhasselt-Voorde | 23% | 8% |
Vrije Basisschool – Hartencollege Basisonderwijs Okegem | 22% | 10% |
Stedelijke Basisschool – De Oogappel Appelterre | 17% | 6% |
Stedelijke Basisschool – Windekind | 15% | 7% |
Vrije Basisschool – Hartencollege Basisonderwijs Meerbeke | 12% | 6% |
Vrije Basisschool -Hartencollege Basisonderwijs Aspelare | 8% | 8% |

Omdat leerlingen met een andere thuistaal, het moeilijker hebben op school, stelt de interpellante voor om zo snel als mogelijk van de opportuniteit ‘zomerscholen’ gebruik te maken. Elk weldenkend mens begrijpt dat het moeilijk slagen is voor begrijpend lezen, ja zelfs bijna onmogelijk om eenvoudige vraagstukjes op te lossen als men niet begrijpt wat precies de opdracht is. Oorzaak? Niet slimmer of dommer maar het niet beschikken over een elementaire kennis van de Nederlandse taal! Hoe simpel kan het zijn! En dat is precies de doelstelling van die ‘zomerscholen’.
Probeer maar eens in het Verre Oosten duidelijk te maken dat je Pekingeend met currysaus en rijst
-nochtans een Oosters gerecht bij uitstek- wenst te eten (of te bestellen). Zonder een zekere taalbasis zal je -denk ik- op je honger blijven. En misschien is het Nederlands een moeilijk aan te leren taal. Misschien! Maar niemand die ooit zei dat je in ons kleine Belgenland je tenten moet komen opslaan om zonder enige inspanning actief deel te kunnen uitmaken van deze maatschappij die er nota bene ook niet vanzelf is gekomen, maar de resultante is van een strijd die gelijktijdig begon met de opstart van dit stukje land ‘aan de Noordzee’. (Ja ik weet het, ik ga hier gierend zeer kort door de bocht!)

Eén van de grote voordelen van de ‘zomerscholen’ is dat scholieren hun taalkennis wat kunnen bijspijkeren en zodoende een streepje vóór hebben qua taalkennis dan hun medeleerlingen die ‘achter de haag’ wortel schoten tijdens de ‘Grote Vakantie’. Voor wie gemotiveerd is (of zich voor motivatie openstelt) een unieke kans om sneller vooruit te komen door de geleverde inspanningen.
En bovendien, de investering die gepaard gaat met de organisatie en uitwerking van die ‘zomerscholen’ wordt door de Vlaamse Overheid deels gefinancierd via het departement Onderwijs (45 € per dag per kind!) aangevuld door een bijkomend bedrag van 20€ per dag en per kind vanuit het agentschap Binnenlands bestuur. Voorwaarde voor het cashen van die 20 €/dg/kind is dat het lokale bestuur (dus: Stad Ninove) de regierol voor de organisatie op zich neemt. Vanuit Forza Ninove wordt schepen Joost Arents aangemaand om de organisatie van zomerscholen ernstig te onderzoeken en die regierol daadwerkelijk op te nemen.
Er resten echter geen zeeën van tijd meer! Deskundigen/ onderwijzers kunnen via diverse kanalen bereikt worden: gepensioneerde onderwijzers, repetitorenkantoren, stagiairs uit de lerarenopleiding, interimkantoren enzovoort komen in aanmerking. Maar de tijd tikt meedogenloos voort…

Het onvoldoende beheersen van het Nederlands hypothekeert in zeer ernstige mate de leerprestaties van kinderen (en niet enkel op het vlak van talenkennis, maar die hypotheek bezwaart eveneens alle andere vakken die in het Nederlands onderwezen worden! En dat is zowat 95% van het totale lespakket! Logischerwijze dat onze Volksvertegenwoordigster én gemeenteraadslid bij de onafhankelijke schepen aandrong om gelijktijdig parallelle maatregelen uit te werken om ook de ouders aan te sporen zich in een Nederlands taalbad te laten onderdompelen.

Dirk Van Herreweghe
Hoofdredacteur